Normy emisji spalin EURO – ile wynoszą i kogo dotyczą?

Czy Twój samochód spełnia obowiązujące normy emisji spalin? Od tego może zależeć, czy wjedziesz do centrum miasta, ile zapłacisz za rejestrację auta, a nawet – czy sprzedaż je bez problemu. Normy EURO mają realny wpływ na życie kierowców. Sprawdź, co oznaczają, jak się zmieniały i dlaczego warto znać normę swojego samochodu.

Czym są normy spalin EURO?

Normy emisji EURO to zestaw regulacji określających dopuszczalny poziom emisji szkodliwych substancji przez pojazdy spalinowe poruszające się po drogach Unii Europejskiej.

Wprowadzono je z myślą o ochronie środowiska i zdrowia publicznego – ich głównym celem jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery takich jak:

• tlenki azotu (NOx),
• tlenek węgla (CO),
• węglowodory (HC),
• cząstki stałe (PM).

Te substancje prowadzą do powstawania smogu i wywołują choroby układu oddechowego.

System norm EURO funkcjonuje od 1992 roku, a każda kolejna odsłona limitów (EURO 1, EURO 2, itd.) niosła za sobą coraz bardziej rygorystyczne wymagania wobec producentów samochodów.

Przestrzeganie standardów emisji a prawo

W ujęciu prawnym normy EURO to przepisy, do których należy dostosować wszystkie nowe pojazdy wprowadzone do obrotu na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej.

Odpowiedzialność za ich wdrażanie ponoszą zarówno unijne instytucje (głównie Komisja Europejska), jak i krajowe organy nadzorujące rynek motoryzacyjny, takie jak Ministerstwo Infrastruktury czy Instytut Transportu Samochodowego.

Normy te dotyczą głównie producentów pojazdów, ale ich skutki odczuwają także kierowcy – zarówno przy zakupie auta, jak i jego eksploatacji. Dzięki nim rynek motoryzacyjny systematycznie przestawia się na bardziej ekologiczne technologie, co ma ogromne znaczenie w kontekście walki z kryzysem klimatycznym i rosnącym zanieczyszczeniem powietrza w miastach.

Ile wynoszą Europejskie Normy Emisji Spalin?

Poziomy norm EURO wskazują na dopuszczalne limity emisji szkodliwych substancji przez samochody osobowe i dostawcze, przy czym każda kolejna norma zaostrza wymagania względem poprzedniej.

Terminy wprowadzania poszczególnych norm:

• Euro 1 – 1992 r.,
• Euro 2 – 1996 r.,
• Euro 3 – 2000 r.,
• Euro 4 – 2005 r.,
• Euro 5 – 2009 r.,
• Euro 6 – 2014 r.
• Euro 7 – planowane wprowadzenie od 2026 r.

Każda z tych norm narzuca konkretne limity emisji takich substancji jak:

• tlenki azotu (NOx) – przyczyniające się do powstawania smogu i kwaśnych deszczy,
• tlenek węgla (CO) – toksyczny gaz powstający przy niepełnym spalaniu paliwa,
• węglowodory (HC) – związki organiczne mające wpływ na jakość powietrza,
• cząstki stałe (PM) – szczególnie istotne w przypadku silników Diesla.

Różnice w limitach – benzyna vs. Diesel

Silniki wysokoprężne z reguły muszą spełniać bardziej rygorystyczne wymagania w zakresie emisji NOx i cząstek stałych, ponieważ automatycznie emitują ich więcej niż silniki benzynowe. Z kolei jednostki benzynowe mają często wyższy limit emisji CO, ale mniejszy udział cząstek stałych.

W poniższej tabeli pokazujemy, jak zmieniały się limity dotyczące emisji spalin wraz z wprowadzaniem kolejnych norm dla samochodów z silnikiem benzynowym.

NORMA	Tlenek węgla CO (g/km)	Węglowodory HC (g/km)	Tlenki azotu NOx (g/km)	Węglowodory + tlenki azotu HC+NOx (g/km)	Masa cząstek stałych PM (g/km)	Liczba cząstek stałych PN (1/km)	Maksymalna emisja cząstek stałych PM10 z klocków hamulcowych i opon
EURO 1	2,72 (3,16)	x	x	0,97 (1,13)	x	x	x
EURO 2	2,2	x	x	0,5	x	x	x
EURO 3	2,3	0,2	0,15	x	x	x	x
EURO 4	1,0	0,1	0,08	x	x	x	x
EURO 5	1,0	0,1	0,06	x	0,005	x	x
EURO 6	1,0	0,1	0,06	x	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 6c	1,0	0,1	0,06	x	0,0045	6,0 x 1011	x
EURO 6d TEMP	1,0	0,1	0,06	x	0,0045	6,0 x 1011	x
EURO 6d	1,0	0,1	0,06	x	0,0045	6,0 x 1011	x
EURO 7	1,0	0,1	0,06	x	0,0045	6,0 x 1011	7 mg/km

A tak prezentują się limity dotyczące aut napędzanych silnikiem Diesla.

NORMA	Tlenek węgla CO (g/km)	Węglowodory HC (g/km)	Tlenki azotu NOx (g/km)	Węglowodory + tlenki azotu HC+NOx (g/km)	Masa cząstek stałych PM (g/km)	Liczba cząstek stałych PN (1/km)	Maksymalna emisja cząstek stałych PM10 z klocków hamulcowych i opon
EURO 1	2,72 (3,16)	x	x	0,97 (1,13)	0,14 (0,18)	x	x
EURO 2	2,2	x	x	0,7	0,08	x	x
EURO 3	2,3	x	0,5	0,56	0,05	x	x
EURO 4	1,0	x	0,25	0,3	0,025	x	x
EURO 5	1,0	x	0,18	0,23	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 6	1,0	x	0,08	0,17	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 6c	1,0	x	0,08	0,17	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 6d TEMP	1,0	x	0,08	0,17	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 6d	1,0	x	0,08	0,17	0,005	6,0 x 1011	x
EURO 7	1,0	x	0,08	0,17	0,005	6,0 x 1011	7 mg/km

Kogo dotyczą limity emisji spalin?

Normy emisji spalin to realne ograniczenia wpływające na codzienne życie kierowców, a także wymagania stawiane producentom samochodów. Ich celem jest ograniczenie zanieczyszczeń powietrza i poprawa jakości życia, szczególnie w miastach. 

Obowiązki producentów samochodów

Producenci pojazdów mają obowiązek dostosować je do obowiązujących norm emisji spalin. Każdy nowy model wprowadzany na rynek musi przejść proces homologacji, podczas którego bada się ilość emitowanych zanieczyszczeń. 

Wprowadzenie każdej kolejnej normy wymusza na branży motoryzacyjnej stosowanie coraz bardziej zaawansowanych rozwiązań, takich jak:

• filtry cząstek stałych (DPF),
• systemy SCR z AdBlue,
• czujniki emisji w czasie rzeczywistym,
• ograniczenie pylenia z hamulców i opon (planowane w Euro 7).

Konsekwencje dla kierowców

W dużych miastach takich jak Warszawa czy Kraków powstają stopniowo strefy czystego transportu, które ograniczają wjazd starszym pojazdom do centrum. Oznacza to, że właściciele:

• samochodów benzynowych sprzed 2000 r. lub diesli sprzed 2005 r. mogą mieć zakaz wjazdu,
• muszą znać normę emisji swojego auta,
• powinni posiadać naklejkę strefy lub inne oznaczenie.

Ponadto kupując samochód z zagranicy, należy sprawdzić, czy spełnia on wymagane, aktualne normy. Polska nie rejestruje dziś jako „nowych” pojazdów niespełniających obowiązujących wymagań emisyjnych.

Jak sprawdzić normę emisji spalin w samochodzie?

Normę emisji spalin swojego samochodu możesz sprawdzić na kilka sposobów. Warto je znać zwłaszcza wtedy, gdy planujesz wjazd do strefy czystego transportu lub sprowadzasz auto z zagranicy.

Dowód rejestracyjny samochodu

W przypadku każdego samochodu produkowanego po 2018 roku informację o normie EURO znajdziesz w dowodzie rejestracyjnym w rubryce „adnotacje urzędowe”. Jeśli jednak zauważysz, że takich danych brakuje, możesz poprosić o ich uzupełnienie w Wydziale Komunikacji Urzędu Miasta.

Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK)

Informację o emisji spalin znajdziesz także na stronie www.historiapojazdu.gov.pl. Wystarczy, że klikniesz w zakładkę „Informacje”, Do samego portalu zalogujesz się natomiast po wpisaniu:

• numeru VIN samochodu,
• numeru rejestracyjnego,
• daty pierwszej rejestracji auta.

Ważne! Dane dotyczące norm emisji spalin w CEPiK są aktualizowane nawet dla starszych samochodów. Jeśli więc w Twoim dowodzie rejestracyjnym nie znajdziesz, czego potrzebujesz – zajrzyj właśnie do tego serwisu.

Świadectwo homologacji

To najbardziej rzetelne źródło informacji w zakresie norm emisji i w ogóle o stanie technicznym auta. Taki dokument otrzymujesz przy zakupie samochodu.

Dlaczego wprowadzenie normy EURO miało takie znaczenie?

Wprowadzenie normy EURO miało fundamentalne znaczenie zarówno dla ochrony środowiska, jak i rozwoju technologii motoryzacyjnej. Przede wszystkim celem tej normy było ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery – takich jak tlenki azotu (NOx), cząstki stałe (PM), węglowodory (HC) i tlenek węgla (CO) – które negatywnie wpływają na jakość powietrza i zdrowie ludzi.

Dzięki coraz bardziej rygorystycznym wymaganiom producenci pojazdów zostali zmuszeni do inwestowania w nowoczesne systemy oczyszczania spalin, jak katalizatory czy filtry cząstek stałych, co przyczyniło się do znaczącego rozwoju technologii ekologicznych.

Normy EURO wpłynęły także na kształtowanie polityki miejskiej, ograniczając wjazd starszych, bardziej emisyjnych pojazdów do stref niskiej emisji, promując tym samym transport publiczny i elektromobilność.

Co więcej, standardy te zharmonizowały przepisy w krajach Unii Europejskiej, ułatwiając handel pojazdami i podnosząc świadomość społeczną na temat wpływu motoryzacji na środowisko. W rezultacie norma EURO stała się kluczowym narzędziem w walce ze smogiem i zmianami klimatycznymi, zmuszając przemysł motoryzacyjny do większej odpowiedzialności ekologicznej.

Co zmieni norma EURO 7?

Norma EURO 7 wprowadza szereg istotnych zmian, które mają uczynić transport drogowy jeszcze bardziej przyjaznym dla środowiska. W odróżnieniu od poprzednich standardów, które skupiały się głównie na emisjach z rury wydechowej, EURO 7 obejmie znacznie szerszy zakres źródeł zanieczyszczeń – w tym emisje pyłów pochodzących z hamulców oraz ścierania opon. Ma ogromne znaczenie zwłaszcza w kontekście pojazdów elektrycznych. 

Kolejną nowością będzie zaostrzenie limitów emisji dla wszystkich typów pojazdów – zarówno spalinowych, jak i elektrycznych. Norma obejmie samochody osobowe, dostawcze, ciężarówki i autobusy, co zapewni bardziej jednolite i sprawiedliwe podejście.

EURO 7 zakłada także wdrożenie nowych procedur testowych, które lepiej odzwierciedlają rzeczywiste warunki eksploatacji – pomiar emisji ma się odbywać nie tylko w laboratoriach, ale również w trakcie jazdy, niezależnie od pogody czy stylu jazdy kierowcy. Co istotne, norma wprowadzi obowiązek dłuższego okresu monitorowania emisji – nawet do 10 lat lub 200 000 km – co oznacza, że pojazdy będą musiały spełniać wymagania nie tylko w chwili sprzedaży, ale przez znaczną część swojego cyklu życia.

Dla producentów oznacza to konieczność stosowania bardziej zaawansowanych technologii kontrolujących emisje i poprawiających trwałość układów oczyszczania spalin. W efekcie EURO 7 ma przyczynić się do dalszej poprawy jakości powietrza w miastach oraz wsparcia transformacji motoryzacji w kierunku zrównoważonego rozwoju.

Co jeszcze przyniesie norma EURO 7?

• Redukcja emisji zanieczyszczeń – szczególnie dla pojazdów z silnikami wysokoprężnymi – norma dostosowuje limity emisji tlenków azotu do  60 mg/km w przypadku silników benzynowych i diesli.
• Analiza zanieczyszczeń będzie obejmować zarówno substancje emitowane z rury wydechowej, jak i te pochodzące z innych elementów pojazdu, np. pyły z układu hamulcowego.
• Wydłużenie okresu, w którym samochody muszą spełniać normy emisji, z 5 lat lub 100 tys. km do 10 lat lub 200 tys. km.

Normy emisji spalin EURO to kluczowy element europejskiej polityki ekologicznej, który od ponad 30 lat kształtuje rozwój motoryzacji i wpływa na codzienne decyzje kierowców. Wskazując na dopuszczalne poziomy emisji zanieczyszczeń, normy te wymuszają stosowanie coraz nowocześniejszych technologii w pojazdach i promują bardziej ekologiczne środki transportu. Mają realne konsekwencje – od ograniczeń wjazdu do stref czystego transportu, przez opłaty rejestracyjne, po trudności ze sprzedażą starszych aut.

Zapowiedź normy EURO 7 to kolejny krok ku bardziej zrównoważonemu transportowi, który obejmie nie tylko emisje spalin, ale także pyły z hamulców i opon, a także wprowadzi bardziej rygorystyczne testy i dłuższy czas obowiązywania wymogów. Znajomość normy EURO swojego auta staje się dziś nie tylko obowiązkiem, ale i koniecznością.