Zoom optyczny a cyfrowy w monitoringu – jakie są różnice?

Zoom w kamerze to nie tylko kwestia przybliżenia obrazu lub jego szczegółów. To realne różnica między rozmazanym cieniem a zidentyfikowaniem np. sprawcy podejrzanego zdarzenia. Sprawdź, czym różni się zoom optyczny od cyfrowego i jak wybrać rozwiązanie, które nie zawiedzie Cię w kluczowym momencie. Postaw na technologię, która zapewni Ci wyraźny obraz, pozwoli na szybszą reakcję i zwiększy poczucie kontroli nad bezpieczeństwem terenu.

Dlaczego zoom w kamerach monitoringu to strzał w dziesiątkę?

W obszarze monitoringu nie wystarczy już tylko „widzieć”. Trzeba widzieć dokładnie, tzn. rozpoznać twarz, odczytać tablicę rejestracyjną, zinterpretować gest czy zachowanie itd. W realizacji właśnie tych potrzeb z pomocą przychodzi nam funkcja zoomu w kamerach. Obecnie jest jedną z najważniejszych w nowoczesnych systemach dozoru wizyjnego.

W praktyce to właśnie opcja przybliżenia bez utraty jakości obrazu decyduje o tym, czy operator kamery zauważy kluczowy szczegół, czy raczej umknie mu on na rozmytym, ogólnym obrazie. Im większa jest odległość od obserwowanego obiektu, tym większe znaczenie ma zdolność kamery do przybliżania wybranego fragmentu.

Zoom zyskuje na znaczeniu zwłaszcza tam, gdzie liczy się elastyczność kadru oraz możliwość natychmiastowej reakcji na incydent. Czyli gdzie dokładnie? Choćby w miejskim monitoringu, na osiedlach mieszkaniowych czy parkingach. 

Możesz skorzystać z różnych technologii przybliżania – najważniejsze z nich to zoom cyfrowy oraz zoom optyczny. Różnią się one nie tylko zasadą działania, ale także jakością pozyskiwanego obrazu.  Za chwilę wyjaśnimy, jak je rozróżnić i kiedy warto postawić na poszczególne rodzaje kamer z funkcją zoom.

Czym jest zoom optyczny i jak działa?

Zoom optyczny to najbardziej zaawansowana i precyzyjna forma przybliżania obrazu. Bazuje na fizycznym przesuwaniu soczewek w obiektywie kamery. Zasada jego działa przypomina klasyczny zoom  w aparacie fotograficznym – zoom zmienia ogniskową, czyli realny kąt widzenia obiektywu, nie ingerując przy tym w strukturę obrazu. W ten sposób kamera nie przelicza, nie rozciąga pikseli, ale dostarcza operatorowi pełnowartościowy, ostry obraz, rejestrowany nawet z dużej odległości.

Zoom optyczny – najważniejsze zalety

To co najmocniej przemawia za zoomem optycznym, to wspomniane już zbliżenie obrazu bez utraty jakości – niezależnie od stopnia zbliżenia. To powoduje, że zoom optyczny jest niezastąpiony w sytuacjach, w których liczy się wyrazistość szczegółów. Powiększenie odbywa się w sposób naturalny, dlatego obraz zachowuje swoje pierwotne kolory oraz kontrast.

W jakich systemach sprawdza się zoom optyczny?

Zoom optyczny często znajdziemy w kamerze obrotowej PTZ. To urządzenie umożliwia zdalne sterowanie kierunkiem patrzenia oraz przybliżeniem. Doskonale sprawdza się w monitoringu miejskim, przy obserwacji dużych przestrzeni na zewnątrz (parków, parkingów, hal produkcyjnych itp.). Zoom optyczny zapewnia bezkompromisową jakość obrazu, tam gdzie przejrzystość stoi na pierwszym miejscu.

Jak działa zoom cyfrowy i gdzie się sprawdza?

Zoom cyfrowy opiera się nie na zjawisku fizycznej zmiany ogniskowej, ale na typowo matematycznym powiększaniu fragmentu obrazu, który rejestruje kamera. Działa to podobnie jak zbliżanie zdjęcia w telefonie. Użytkownik programowo powiększa wybrany obszar obrazu, a kamera jedynie symuluje zbliżenie, nie zmieniając realnie pola widzenia. Inaczej mówiąc – przybliżenie nie wprowadza żadnych nowych danych – powiększa jedynie te, które już są zapisane.

Jakie ograniczenia ma zoom cyfrowy?

Zoom cyfrowy może okazać się pomocny w systemach monitoringu, jednak ma swoje ograniczenia – należy mieć ich świadomość przy wyborze rozwiązania z zoomem dla siebie:

1. Utrata jakości obrazu (każde powiększenie jeszcze bardziej pogarsza ostrość, wyciągając na wierzch piksele).
2. Rozmycie szczegółów (kiedy zbliżenie będzie większe, nawet kontury obiektów staną się nieostre, a cały obraz stanie się nieczytelny).
3. Brak możliwości realnego dojrzenia szczegółów obrazu (zoom cyfrowy w kamerze nie uchwyci nic więcej ponad to, co zarejestrowała matryca).
4. Ograniczona przydatność w obszarze dowodowym – jeśli rejestrujesz obraz po to, aby w razie konieczności wyczytać  z monitoringu ryzy twarzy, numer pojazdu czy inne drobne szczegóły – z zoomem cyfrowym może się to okazać trudne, a wręcz niemożliwe.

Zoom cyfrowy w kamerze może zatem pomóc monitorować wybrany obszar, ale raczej w ramach dodatku do podglądu niż jako główne narzędzie do profesjonalnego dozoru.

Gdzie zoom cyfrowy może się przydać?

Mimo ograniczeń kamery z zoomem cyfrowym znajdują swoje miejsce w obszarze security. Szczególnie tam, gdzie liczą się niskie koszty wdrożenia monitoringu, a funkcja przybliżania ma jedynie pomagać w ogólnej orientacji w obrazie.

Zoom cyfrowy można wykorzystać w monitoringu zewnętrznym, np. na korytarzach, sklepach czy recepcjach. W takich miejscach liczy się raczej szeroki kąt widzenia niż precyzja zbliżeń.

Zoom cyfrowy coraz częściej występuje jako wspomagający funkcje AI w zakresie analizy obrazu. Nie jest raczej wybierany jako zasadnicze narzędzie pracy.

Zoom optyczny vs cyfrowy – porównanie najważniejszych parametrów i funkcji

To, jaki typ zoomu wybierzesz, wpłynie na skuteczność systemu monitoringu. Poniżej zebraliśmy najważniejsze różnice między optycznym i cyfrowym, aby w odpowiedniej chwili ułatwić Ci decyzję.

PARAMETR	ZOOM OPTYCZNY	ZOOM CYFROWY
jakość obrazu	100% szczegółów nawet przy maksymalnym zbliżeniu	utrata jakości w procesie zbliżania, piksele widoczne pryz powiększeniu
zasięg działania	szeroki – możliwa obserwacja z dużej odległości	ograniczony do rejestrowanego kadru
sposób działania	zmiana ogniskowej (przesunięcie soczewki)	programowe zwiększanie fragmentu obrazu
koszt	wysoki (wykorzystywane bardziej zaawansowane urządzenia)	niski (zoom jako standardowa funkcja w kamerze obrotowej IP)
zastosowanie	nadzór profesjonalny nawet na dużych obszarach	mniejsze, wewnętrzne systemy, analiza nagrań
elastyczność	wysoka dokładność, zdalne sterowanie, wysoka elastyczność	niska elastyczność – możliwości operacyjne mocno ograniczone

W przypadku monitoringu w przestrzeni miejskiej i na parkingach zdecydowanie lepiej sprawdzi się zoom optyczny. Pozwoli operatorowi dokładnie przybliżyć dowolny fragment kadry bez utraty żadnego szczegółu. Jeśli konieczna jest identyfikacja osób lub pojazdów – to strzał w dziesiątkę.

Do monitorowania sklepu czy korytarza w zupełności wystarczy zoom cyfrowy. Zapewnia ujęcie szerokiego kadru i ogólną kontrolę. Ułatwi podgląd wybranego obrazu bez wnikania w szczegóły. 

Zoom optyczny a cyfrowy – co warto zapamiętać?

Wybór między zoomem optycznym a cyfrowym nie powinien sprowadzać się wyłącznie do ceny systemu. Jest to decyzja, która wpłynie na skuteczność działania całego systemu monitoringu CCTV. Zoom optyczny gwarantuje najwyższą jakość obrazu i pełną funkcjonalność w czasie rzeczywistym. Dzięki temu idealnie sprawdza się w środowisku, które wymaga niezawodności i precyzji.

Z kolei zoom cyfrowy może być doskonałym pomocnikiem, który co prawda nie pomoże szczegółowo zidentyfikować obiektu, ale przeanalizuje nagrania lub pozwoli na kontrolę przestrzeni na poziomie ogólnym.