Jakie środki przymusu bezpośredniego w ochronie osób i mienia mogą być stosowane?

W codziennym życiu rzadko zastanawiamy się nad tym, jak istotną rolę odgrywają pracownicy ochrony w zapewnianiu bezpieczeństwa osób i mienia.Ich zadania często wymagają nie tylko czujności i profesjonalizmu, ale także umiejętności stosowania odpowiednich środków przymusu bezpośredniego.

Czym dokładnie są te środki, kto może ich używać i w jakich sytuacjach? Przyjrzyjmy się temu bliżej, opierając się na obowiązujących przepisach prawa.

Czym są środki przymusu bezpośredniego?

Środki przymusu bezpośredniego to narzędzia i techniki, które pracownik ochrony może zastosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia. Ich użycie jest ściśle regulowane przez prawo, aby zapobiec nadużyciom i zapewnić proporcjonalność działań. Zgodnie z art. 12 Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, do środków tych zaliczamy m.in.:

• Siłę fizyczną – techniki transportowe, obrony, ataku czy obezwładnienia.
• Kajdanki – zakładane na ręce (z przodu lub z tyłu), na nogi, zespolone.
• Pałki służbowe – różnego rodzaju, w tym teleskopowe.
• Chemiczne środki obezwładniające – np. ręczne miotacze gazu.
• Przedmioty przeznaczone do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej – np. paralizatory.
• Psy służbowe – specjalnie szkolone do działań ochronnych.

Warto podkreślić, że nie wszystkie wymienione środki są dostępne dla pracowników ochrony. Ich użycie zależy od posiadanych kwalifikacji oraz specyfiki wykonywanych zadań.

Kto może stosować środki przymusu bezpośredniego?

Zgodnie z ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, uprawnienia do stosowania środków przymusu bezpośredniego posiadają wyłącznie kwalifikowani pracownicy ochrony fizycznej. Są to osoby, które:

• Ukończyły odpowiednie szkolenie.
• Zdały egzamin potwierdzający kwalifikacje.
• Zostały wpisane na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej prowadzoną przez Komendanta Głównego Policji.

Tylko takie osoby mają prawo do użycia środków przymusu bezpośredniego w ramach wykonywanych obowiązków.

Więcej o kwalifikowanych pracownikach ochrony piszemy w artykule: Jakie ma uprawnienia pracownik ochrony?

W jakich sytuacjach można użyć środków przymusu bezpośredniego?

Użycie środków przymusu bezpośredniego przez pracownika ochrony jest dopuszczalne wyłącznie w określonych sytuacjach, takich jak:

• Odpieranie bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność pracownika ochrony lub innej osoby – np. gdy napastnik atakuje pracownika ochrony lub osobę chronioną.
• Ochrona chronionego mienia przed bezpośrednim zamachem – np. próba kradzieży lub zniszczenia mienia.
• Zapobieganie przestępstwu lub wykroczeniu przeciwko mieniu – np. wandalizm na terenie chronionym.
• Ujęcie osoby, która stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub mienia – np. agresywny intruz na terenie obiektu.

W każdej z tych sytuacji pracownik ochrony musi działać zgodnie z prawem, a użycie środków przymusu bezpośredniego powinno być proporcjonalne do zagrożenia.

Procedura użycia środków przymusu bezpośredniego

Przed użyciem środka przymusu bezpośredniego pracownik ochrony powinien:

1. Wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem – np. poprosić o opuszczenie terenu lub zaprzestanie agresywnych działań.
2. Uprzedzić o zamiarze użycia środka przymusu bezpośredniego – jeśli sytuacja na to pozwala.
3. Użyć środka w sposób najmniej dolegliwy – dostosować środek do stopnia zagrożenia i zachowania osoby.

Po użyciu środka przymusu bezpośredniego pracownik ochrony ma obowiązek:

• Poinformować przełożonego o zaistniałej sytuacji.
• Sporządzić notatkę służbową – zawierającą opis zdarzenia, użyte środki oraz ich skutki.

Kiedy pracownik ochrony fizycznej nie może użyć środków przymusu bezpośredniego?

Pracownik ochrony fizycznej, w tym ochroniarz, nie może użyć środków przymusu bezpośredniego w sytuacjach, gdy:

• Zagrożenie nie jest bezpośrednie – np. gdy nie występuje natychmiastowe ryzyko dla życia lub zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby.
• Działania są nieproporcjonalne do zagrożenia – gdy użycie środka przymusu byłoby nieadekwatne w stosunku do poziomu zagrożenia.
• Brak jest uprawnień do wykonywania zadań ochrony osób i mienia – np. gdy pracownik ochrony nie ma statusu kwalifikowanego pracownika ochrony fizycznej lub działa poza obszarem, na którym jest uprawniony do interwencji.
• Nie wystosowano odpowiedniego wezwania – środki przymusu bezpośredniego nie mogą być stosowane bez wcześniejszego wezwania osoby do zachowania zgodnego z prawem, chyba że występuje oczywiste, bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia.

Pracownik ochrony musi zawsze postępować zgodnie z przepisami prawa i zasadami etyki zawodowej. Nadużycie środków przymusu bezpośredniego, nawet w sytuacjach stresowych, może prowadzić do odpowiedzialności prawnej oraz utraty uprawnień.

Ograniczenia i odpowiedzialność

Należy pamiętać, że nadużycie środków przymusu bezpośredniego może prowadzić do odpowiedzialności prawnej pracownika ochrony. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie procedur oraz działanie zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pracownik ochrony powinien regularnie uczestniczyć w szkoleniach, aby być na bieżąco z aktualnymi przepisami oraz doskonalić swoje umiejętności w zakresie stosowania środków przymusu bezpośredniego.

Środki przymusu bezpośredniego w ochronie osób i mienia — podsumowanie

Środki przymusu bezpośredniego są nieodłącznym elementem pracy kwalifikowanego pracownika ochrony fizycznej. Ich właściwe i zgodne z prawem użycie pozwala na skuteczną ochronę osób i mienia. Kluczowe jest jednak, aby pracownik ochrony działał z rozwagą, przestrzegając procedur i mając na uwadze dobro wszystkich osób zaangażowanych w sytuację.

Jakie ustawy i rozporządzenia regulują zastosowanie środków przymusu bezpośredniego?

• Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia – reguluje działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony oraz określa uprawnienia pracowników ochrony.
• Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej – definiuje środki przymusu bezpośredniego i zasady ich stosowania.

Przepisy te jasno określają ramy prawne, w których pracownicy ochrony mogą działać, zapewniając bezpieczeństwo osób i mienia. Każdy pracownik ochrony powinien je dokładnie znać i stosować w praktyce.

W jaki sposób agencja ochrona można zapewnić ochronę osób i mienia?

Agencja ochrony może zapewnić skuteczną ochronę osób i mienia poprzez wdrożenie szeregu działań opartych na ochronie fizycznej oraz odpowiednim wykorzystaniu środków przymusu bezpośredniego.

Ochrona fizyczna osób i mienia

Bezpośrednia obecność pracowników ochrony na terenie chronionych obiektów, co pozwala na natychmiastową reakcję w sytuacjach zagrożenia. Pracownicy ochrony dbają o bezpieczeństwo zarówno osób, jak i chronionego mienia, podejmując działania prewencyjne, takie jak monitorowanie terenu, legitymowanie osób w celu ustalenia ich uprawnień do przebywania na danym obszarze oraz przeciwdziałanie potencjalnym zagrożeniom.

Użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego

W sytuacjach, w których zagrożenie staje się bezpośrednie, pracownicy ochrony mogą zastosować środki przymusu bezpośredniego, takie jak siła fizyczna, kajdanki, pałki służbowe czy psy ochronne. Wdrożenie tych środków odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i wyłącznie w celu ochrony życia, zdrowia lub mienia. Przykładem jest odparcie bezprawnego zamachu na życie lub ochrona chronionego mienia przed zniszczeniem lub kradzieżą.

Monitoring i nadzór

Stałe monitorowanie obiektów za pomocą systemów kamer oraz innych technologii zabezpieczających. Pozwala to na szybkie wykrywanie podejrzanych działań i odpowiednie reagowanie, zanim dojdzie do eskalacji zagrożenia.

Procedury prewencyjne i szkolenia

Agencja ochrony organizuje szkolenia dla pracowników ochrony, aby doskonalili swoje umiejętności w zakresie ochrony fizycznej oraz stosowania środków przymusu bezpośredniego. Obejmuje to zarówno szkolenia z przepisów prawnych, jak i symulacje praktycznych działań w sytuacjach kryzysowych.

Współpraca z klientami i organami ścigania

W przypadku poważnych incydentów agencja ochrony współpracuje z organami ścigania, zapewniając niezbędne dowody i wsparcie w procesie wyjaśnienia zdarzeń. Jednocześnie wprowadza dostosowane do potrzeb klienta procedury bezpieczeństwa, które zwiększają ochronę osób i mienia.

Dzięki odpowiedniej organizacji, doświadczeniu oraz możliwościom wdrożenia środków przymusu bezpośredniego, agencje ochrony mogą skutecznie zapewnić bezpieczeństwo zarówno osobom, jak i ich majątkowi, niezależnie od specyfiki zagrożeń. Jeśli zależy Ci na skutecznej ochronie, skontaktuj się z nami.