Solid Security

Czy wiesz, że nie wszystkie budynki i tereny podlegają tym samym zasadom bezpieczeństwa? Część z nich, ze względu na swoje znaczenie dla państwa lub społeczeństwa, objęta jest obowiązkową ochroną. Chcesz dowiedzieć się, które obiekty należą do tej grupy i dlaczego? Ten artykuł rozwieje wszystkie Twoje wątpliwości.

Jakie obiekty podlegają obowiązkowej ochronie?

Obowiązkowa ochrona dotyczy szerokiego spektrum obiektów, w tym tych związanych z obronnością, administracją publiczną, infrastrukturą krytyczną, jak również miejsca o kluczowym znaczeniu gospodarczym. Obejmuje to między innymi obiekty energetyczne, transportowe, finansowe, a także te, które ze względu na swoje położenie lub funkcje narażone są na potencjalne zagrożenia.

Ochrona tych obiektów wynika wprost z Ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 o ochronie osób i mienia.

Co mówi Ustawa o ochronie osób i mienia?

Ustawa o ochronie osób i mienia stanowi prawną podstawę dla działań ochronnych, regulując zarówno metody, jak i zakres środków ochrony, które mogą być stosowane. Określa ona, kto i w jakich okolicznościach ma prawo do korzystania z różnorodnych form ochrony, w tym środków przymusu bezpośredniego w sytuacjach nagłych, kiedy zachodzi bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub mienia. Rozdział 2 Ustawy definiuje także, jakie obiekty muszą być obowiązkowo chronione.

Rozdział 2. Obszary, obiekty, urządzenia i transporty podlegające obowiązkowej ochronie

Art. 5. Obszary, obiekty, urządzenia i transporty podlegające obowiązkowej ochronie

Obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.

Obiekty, urządzenia i transportu podlegające obowiązkowej ochronie

Do obiektów podlegających obowiązkowej ochronie należą te działające w zakresie:

obronności państwa, w tym m.in. zakłady prowadzące prace naukowo-badawcze oraz zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie;
ochrony interesu gospodarczego, w tym zakłady wydobywające surowce mineralne, porty morskie i lotnicze, banki;
bezpieczeństwa publicznego, w tym m.in. elektrownie, ciepłownie i zakłady ujęcia wody, wodociągi, rafinerie oraz zakłady telekomunikacyjne, a także biurowce i siedziby firm, które sprawują nad nimi kontrolę.
ochrony ważnych interesów państwa, w tym. zakłady o unikalnej produkcji, obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, muzea i archiwa państwowe;
a także pozostałe obiekty budowlane infrastruktury krytycznej, w tym m.in. mosty, tunele, linie kolejowe.

Pełna lista obiektów podlegających ochronie obowiązkowej zawarta jest w Ustawie o ochronie osób i mienia, w artykule 5 punkt 2 rozdział 1, który brzmi:

2. Do obszarów, obiektów i urządzeń, o których mowa w ust. 1, należą:
1) w zakresie obronności państwa w szczególności:
a) zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
b) zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy,
c) magazyny rezerw strategicznych, o których mowa w art. 15 przechowywanie rezerw ustawy z dnia 29 października 2010 r. o rezerwach strategicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1846 oraz z 2020 r. poz. 374);
2) w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:
a) zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla państwa,
b) porty morskie i lotnicze,
c) banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach;
3) w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:
a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub wybuchowej,
c) rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne;
4) w zakresie ochrony innych ważnych interesów państwa w szczególności:
a) zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,
b) obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe,
c) muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej,
d) archiwa państwowe;
5) obiekty, w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi ujęte w jednolitym wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej.

Dlaczego wybrane obiekty podlegają ochronie obowiązkowej?

Ochrona tych miejsc wynika z ich znaczenia dla bezpieczeństwa narodowego oraz stabilności ekonomicznej i społecznej kraju. Incydenty takie jak wypadki transportowe, katastrofy naturalne, akty wandalizmu, akty terrorystyczne czy działania wojenne w tych lokalizacjach mogłyby prowadzić do długotrwałych zakłóceń w codziennym funkcjonowaniu społeczeństwa oraz w gospodarce, stąd też konieczność ich szczególnego zabezpieczenia.

Jakich środków używa się do ochrony obiektów podlegających obowiązkowej ochronie?

Do ochrony obiektów o strategicznym znaczeniu dla państwa stosuje się szereg rozwiązań zarówno technicznych, jak i organizacyjnych. Zaliczają się do nich:

systemy monitoringu,
systemy kontroli dostępu,
zaawansowane systemy alarmowe,
ochrona perymetryczna,
jak również odpowiednio przygotowane i przeszkolone służby ochrony fizycznej.

Bardzo ważne jest także stosowanie procedur bezpieczeństwa, które są dostosowane do specyfiki danego obiektu oraz potencjalnych zagrożeń.

Ustawa o ochronie osób i mienia nakłada także obowiązek przygotowania planu ochrony obiektu dla obiektów o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa.

Plan ochrony obiektu

Plan ochrony obiektu jest dokumentem, który szczegółowo określa procedury i działania ochronne, adekwatne do poziomu ryzyka i rodzaju zagrożeń, które mogą wystąpić.

Taki plan może być sporządzony przez kierownika jednostki, który zarządzana danym obiektem lub upoważnioną przez niego osobę, która musi uzgodnić owy plan z właściwym terytorialnie komendantem wojewódzkim Policji i/lub dyrektorem delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jeśli obiekt narażony jest na działania o charakterze terrorystycznym.

Dokładne informacje na ten temat znajdziemy w artykule 7 Rozdziału 2 Ustawy o ochronie osób i mienia.

Więcej o planie ochrony obiektu dowiesz się z artykułu: Plan ochrony obiektu — czym jest i co powinien zawierać?

Obiekty podlegające obowiązkowej ochronie — podsumowanie

Podsumowując, obiekty podlegające obowiązkowej ochronie to te, które z racji swojej funkcji lub lokalizacji, wymagają szczególnych środków zabezpieczających. Prawidłowe zabezpieczenie tych miejsc, zgodnie z przepisami prawa oraz stosowaniem najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony, jest niezbędne dla zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa na poziomie krajowym. Wymaga to koordynacji działań na wielu poziomach i współpracy pomiędzy różnymi organami i instytucjami.